Wiedząc już czym jest program akceleracji i jakie czynniki sukcesu decydują o jego efektywności (zob. Tworzymy akcelerator. Część 1 – Czym jest akceleracja i co decyduje o sukcesie akceleratora?), w niniejszym wpisie przedstawiam pierwsze 3 z 9 kroków metodologii budowania akceleratora. Metodologię 9 kroków traktuję jako sekwencję czynności, których realizacja, na bazie najlepszych światowych praktyk akceleracyjnych, może prowadzić do zbudowania efektywnego programu akceleracji.
KROK 1 – MISJA
Zasadniczym celem akceleratorów jest wspieranie startupów w rynkowym rozwinięciu (skalowaniu) działalności biznesowej poprzez wykorzystanie kombinacji dwóch podstawowych narzędzi: wsparcia finansowego oraz merytorycznego programu doradczego (szkolenia i mentoring). Niemniej do jakich startupów i z jakich branż kierowane jest wsparcie wynika już z określonego strategicznego celu danego akceleratora (akceleratory fintechowe, insurtechowe, biotech, IT, IoT, etc.). Tym samym określenie misji akceleratora, która wskazuje na: cel istnienia akceleratora, sprecyzowany obszar działalności, wartości, jest kluczowym krokiem, od którego należy rozpocząć tworzenie akceleratora, bowiem misja jasno będzie wskazywać, w którym kierunku rynkowym dany akcelerator będzie się również rozwijał i jakie działania będzie podejmował.
KROK 2 – WYBÓR SPECJALIZACJI
Kolejny krok to wybór obszaru, na jakim działania akceleratora będą się koncentrowały, innymi słowy, czy jako akcelerator chcemy realizować program akceleracyjny w konkretnej branży czy też nabór do programu będzie kierowany do szerszego obszaru tematycznego – a co za tym idzie – przygotowanie programu dla większej liczby uczestniczących w nim startupów. Wraz ze wzrostem liczby funkcjonujących na rynku akceleratorów możemy wyróżnić akceleratory, które skupiają się na jednym lub kilku obszarach takich jak np.:
- obszar FinTech (zastosowanie nowoczesnych technologii dla branży finansowej)
- obszar InsurTech (zastosowanie nowoczesnych technologii dla branży ubezpieczeniowej)
- Biotech (zastosowanie nowoczesnych technologii w procesach biologicznych, np. biotechnologia roślin, biotechnologia żywności)
- EdTech (zastosowanie nowoczesnych technologii w obszarze edukacji)
- Hardware
- Aplikacje mobilne
- Design
Specjalizacja akceleratora może być sposobem różnicowania programu od innych akceleratorów, zwłaszcza że rynek staje się coraz bardziej zatłoczony, a posiadanie unikalnego programu w danej branży może przyciągnąć właściwych inwestorów, ale także innowatorów. Określając konkretną specjalizację dla akceleratora, warto budować w tym obszarze merytoryczne i biznesowe partnerstwa z uczestnikami danej branży (np. w zakresie FinTechu z instytucjami finansowymi i bankami).
KROK 3 – określenie modelu finansowania programu akceleracji
Sposób finansowania akceleratora jest często powiązany z jego misją. Prywatne akceleratory mogą być finansowane przez przedsiębiorstwa i / lub prywatnych inwestorów i zazwyczaj realizują misję związaną ze wspieraniem startupów w obszarze ich działalności biznesowej (np. w obszarze specjalizacji danego VC, który wspiera finansowo działalność akceleratora; akceleratory banków w obszarze FinTech). W przypadku akceleratorów CVC ich działalność jest finansowana z budżetów korporacji.
W Polsce duża liczba akceleratorów pozyskuje finansowanie publiczne, zazwyczaj pochodzące z programów operacyjnych finansowanych ze środków UE (Program Inteligentny Rozwój – Scale Up, czy Program Polska Wschodnia – Platformy startowe dla nowych pomysłów) – wówczas akceleratory również realizują cele gospodarcze, przyjęte przez decydentów, a wynikające z dokumentów strategicznych.
Model finansowania akceleratora może obejmować:
- model inwestycyjnej działalności akceleratora – wówczas akcelerator poprzez zainwestowane środki donatorów inwestuje je jako fundusz w objęte programem startupy – np. poprzez pożyczki lub wejścia kapitałowe (5-10% udziałów), a uzyskane zyski (z działalności operacyjnej lub z exitu) przeznaczane są na dalsze funkcjonowanie akceleratora;
- pozyskiwanie finansowania od korporacji (np. Microsoft Ventures Accelerator) – wówczas koszty programu pokrywane są przez korporacje, które w zamian otrzymują dostęp do talentów, innowatorów, a tym samym możliwość nawiązania współpracy ze startupami jako dostawcami skrojonych rozwiązań dla ekosystemu usług i produktów korporacji. Jest to obopólna korzyść – akcelerator otrzymuje finansowanie, natomiast dla korporacji udział w finansowaniu akceleratora stanowi i tak bardziej opłacalny sposób niż tradycyjnie prowadzone projekty wewnątrz organizacji, mające na celu przygotowanie dedykowanych rozwiązań wpisujących się w szerokie obszary działalności;
- dywersyfikacje źródeł przychodu: niektóre akceleratory prowadzą dodatkową działalność gospodarczą poprzez oferowanie swoich usług w postaci konsultingu, a nawet prowadzenia dedykowanych programów akceleracyjnych dla swoich klientów – zazwyczaj dużych korporacji (w Polsce taką działalność prowadzi np. D-Raft czy K2, a na świecie Techstars), prowadzenie płatnych programów szkoleń w ramach „szkoły dla startupów”, organizowanie eventów startupowych, na których spotykają się społeczność startupowa oraz inwestorzy.
Określając model finansowy akceleratora warto odpowiedzieć na następujące pytania:
- Jakie zasoby, zarówno finansowe, jak i niefinansowe, będą potrzebne do uruchomienia akceleratora?
- Jakiego rodzaju interesariusze mogą być zainteresowani finansowaniem twojego akceleratora?
- Jaki rodzaj inwestycji, jeśli w ogóle, oferujesz startupom? I jaką formę może przyjąć (np. Kapitał własny, dotacja, pożyczka)?
- Czy istnieją inne sposoby na potencjalną dywersyfikację przychodów?
W następnym wpisie „Tworzymy akcelerator. Część 3- metodologia 9 kroków budowania akceleratora (wpis 2)” przedstawię następne trzy kroki budowania akceleratora: Krok 4 – określenie sposobu naboru pomysłów; Krok 5 – określenie sposobu przeprowadzanej selekcji; Krok 6 – określenie zawartości merytorycznej programu akceleracji.
M.Wasilewski